Tarih boyunca insanların inançları form değiştirse de bayramları, ritüelleri ve o ritüelleri yöneten dini liderlerin rolleri pek de değişmemiştir.

Antik dünyaya bir uzanıp belli başlı kadim kültürlerin din adamlarının görevlerini ve onların toplumdaki yerlerine bir göz atalım.

Antik Yunan , Roma ve Mezopotamya medeniyetlerinde rahipler iki ana kategoriye ayrılırdı: tanrıların iradesini yorumlamak ve ritüelleri yürütmekten sorumlu olan hiyerofantlar ve tapınağın ve heykellerinin bakımından sorumluydular. Bu uygarlıklardaki en önemli rahipler, festivallerin ve törenlerin düzgün bir şekilde yerine getirilmesinden sorumlu olan devlet dininin rahipleriydi.

Yunan ve Roma rahiplerin görevlerine örnek olarak şunlar verilebilir:

• Tanrıları yatıştırmak ve onların iyiliğini sağlamak için genellikle hayvan ya da ürün şeklinde tanrılara kurbanlar sunmaktı. Bu kurbanlar genellikle koyun, keçi ve sığır gibi hayvanlar ya da tahıl ve meyve gibi ürünler şeklinde olurdu. Rahipler sunuları hazırlar, tanrılara sunar ve ardından kalıntıları kutsal bir yemek olarak tüketir veya dağıtırdı. Bunun tanrıları yatıştırdığına ve onların iyiliğini sağladığına inanılırdı.
• Kuşların uçuşu ya da kurban edilen hayvanların bağırsakları gibi kehanetleri yorumlayarak tanrıların istekleri hakkında bilgi edinmek.
• Bireyleri veya toplulukları kirlerden ve günahlardan arındırmak için gizem ayinleri gibi arınma törenleri düzenlemek.
• Topluluğa dini konularda danışmanlık yapmak ve dini yasaları yorumlamak.
• Antik Roma medeniyetinde en önemli rahipler, festivallerin ve törenlerin düzgün bir şekilde yerine getirilmesinden sorumlu olan kişilerdi. Papazlar, her biri kendi görev ve sorumluluklarına sahip birkaç farklı koleje ayrılmıştı.
• Antik Roma medeniyetinde rahipler “pontiff- dini lider’’  olarak bilinirdi ve çeşitli görev ve sorumlulukları vardı. Dini ritüelleri ve törenleri yerine getirmekten, tanrıların iradesini yorumlamaktan ve tapınağın ve heykellerinin bakımından sorumluydular.
• Mezopotamya’da Akitu festivali ve Yeni Yıl festivali gibi festival ve törenlerin düzgün bir şekilde yerine getirilmesini denetlemek.

• Tapınağın ve heykellerin bakımını yapmak ve iyi durumda olmalarını sağlamak.

• Genel olarak, rahipler dini konularda uzman olarak kabul edilir ve toplumun saygın üyeleriydiler. Tanrılar ve insanlar arasındaki ilişkinin düzgün bir şekilde sürdürülmesinden sorumluydular ve ritüellerin ve törenlerin gerçekleştirilmesi yoluyla topluluğun tanrılarla iyi durumda olmasını sağlamaktan sorumluydular.

HİNDUİZM

Hindu rahiplerin görevlerine örnek olarak şunlar verilebilir:

• Tapınakta veya evde puja (ibadet) ve diğer ritüelleri yerine getirmek, örneğin dualar sunmak, lambalar yakmak ve tanrılara çiçek, meyve ve diğer eşyaları sunmak.
• Ateş aracılığıyla tanrılara ghee (sadeyağ), tahıl ve diğer maddelerin sunulduğu yajna (kurban ritüelleri) düzenlemek.
• Tanrıları yatıştırmak ve onların iyiliğini sağlamak için homa (ateş aracılığıyla tanrılara sunuların yapıldığı bir ritüel) gerçekleştirmek.
• Tapınağı ve tanrı heykellerini arındırmak için abhisheka (tanrının yıkanması) ve diğer ritüellerin gerçekleştirilmesi.
• Topluluğa dini konularda danışmanlık yapmak ve dini metinleri yorumlamak.
• Tanrıların iradesini yorumlayarak ve rehberlik sağlayarak tanrılar ve insanlar arasında bir elçi olarak hareket etmek.
• Düğün, cenaze ve uğurlu günler gibi özel olaylar için ritüeller gerçekleştirmek.
• Mantralar, ilahiler ve dualar okumak ve tanrıların kutsamalarını istemek için diğer ritüelleri gerçekleştirmek.
• Hinduizm’de rahipler genellikle bir gurudan (öğretmen) dikşa (inisiyasyon) alarak rahipliğe başlatılır ve ritüellerin ve törenlerin gerçekleştirilmesi konusunda eğitilirler. Dini konularda uzman olarak kabul edilirler ve toplumun saygın üyeleridirler. Tanrılar ve insanlar arasındaki ilişkinin düzgün bir şekilde sürdürülmesinden ve ritüel ve törenlerin gerçekleştirilmesi yoluyla topluluğun tanrılar nezdinde iyi bir konumda olmasını sağlamaktan sorumludurlar.

Hindu rahipler genel olarak iki kategoride sınıflandırılabilir: Smarta ve Tantra. Smarta rahipleri Vedik ritüelleri takip eder ve görevleri arasında yajnalar (kurbanlar) ve diğer ritüelleri gerçekleştirmek, mantralar okumak ve eski Hindu metinleri olan Vedaları yorumlamak yer alır. Tantra rahipleri ise tanrılardan ruhani güç ve kutsama elde etmek için mantraların ve ritüellerin kullanımını vurgulayan tantra geleneğini takip ederler.

Hinduizm’de, her biri kendi rahipleri ve görevleri olan çok çeşitli ritüeller ve uygulamalar olduğunu belirtmek önemlidir. Hinduizm’de birçok mezhep ve alt mezhep vardır ve rahiplerin görevleri buna göre değişebilir.

BUDİZM

Budist rahiplerin birincil görevi Buda’nın Dört Yüce Hakikat ve Sekiz Katlı Yol’u içeren öğretilerini uygulamak ve öğretmektir. Ayrıca, Pali Kanonu’nda ve diğer metinlerde kaydedildiği şekliyle Buddha’nın öğretilerini içeren Budist yasalarını korumaktan da sorumludurlar.

Budist rahiplerin görevlerine örnek olarak şunlar verilebilir:

• Aydınlanmaya erişmek için meditasyon yapmak ve Buda’nın öğretilerini uygulamak.
• Dharma’yı (Buddha’nın öğretileri) sıradan insanlara ve diğer rahiplere öğretmek.
• Budist kanonunu çalışma, uygulama ve öğretme yoluyla korumak ve aktarmak.
• Ölüleri onurlandırmak, sangha’ya (rahipler topluluğu) yeni üyeler kabul etmek ve diğer önemli olayları işaretlemek için cenaze törenleri, atama törenleri ve diğer ritüeller gibi törenler düzenlemek.
• İnsanlara ruhani rehberlik ve danışmanlık sağlamak.
• İnzivalara ve meditasyon inzivalarına katılmak.
• Tapınakların ve diğer dini mekanların bakımına yardımcı olmak.
• Buddha’yı onurlandırmak için çiçekler sunmak, lambalar yakmak ve mantralar okumak gibi törenler gerçekleştirmek.
• Budizm’de rahipler genellikle kıdemli bir rahipten yetki alarak rahipliğe kabul edilir ve Budizm’in öğretileri ve uygulamaları konusunda eğitilirler. Rahip ve rahibelerin davranışlarına ilişkin kuralları belirleyen bir manastır disiplini kodu olan Vinaya’ya göre yaşamaları beklenir. Rahiplerden ruhani gelişim arayışına odaklanan sade ve yalın bir yaşam tarzı sürmeleri beklenir.

Budizm’de rahipler tipik olarak kurban kesmez veya diğer dinlerde olduğu gibi tanrılara adak sunmazlar. Bunun yerine, şefkat ve fedakârlık pratiğine ve bilgelik ve içgörü gelişimine odaklanırlar. Budist rahiplerin nihai amacı, acıdan ve yeniden doğuş döngüsünden özgür olma durumu olan aydınlanmaya erişmektir.

Budizm’de rahiplerin rolünün Budizm’in mezhebine, okuluna veya geleneğine bağlı olarak büyük ölçüde değiştiğini hatırlamalıyız. Theravada, Mahayana ve Vajrayana gibi farklı rahip türleri vardır ve bunların her biri farklı kurallar ve ritüeller izler.

YAHUDİLİKTE RAHİPLER

Kohanim olarak da bilinen Kohenler, Yahudilikte rahip sınıfının üyeleridir. Musa’nın kardeşi olan İncil’deki Harun’un soyundan geldiklerine inanılır. Kohenlerın eski gelenekleri ve ritüelleri şunları içerir:

• Rahiplik Kutsaması – Kohenler, belirli dini ayinler sırasında okunan bu kutsamayı gerçekleştirme yetkisine sahiptir.
• Tapınak Hizmeti – Eski zamanlarda Kohenler, Kudüs’teki Tapınak’ta kurbanların sunulması da dahil olmak üzere günlük hizmetlerin yerine getirilmesinden sorumluydu.
• Ölülerle Temasa İlişkin Kısıtlamalar – Kohenlerin ölü bedenlerle temas etmesine izin verilmez, çünkü onlar ritüel olarak saf kabul edilirler ve belirli dini görevleri yerine getirmek amacıyla bu saflığı korumaları gerekir.
• Evlilikle İlgili Kısıtlamalar – Kohenlerin boşanmış, din değiştirmiş ya da Yahudi olmayan belirli türde ilişkileri olan kadınlarla evlenmelerine izin verilmez, bunun nedeni saflıklarını korumaktır.
• Rahiplik Giysileri – Kohenler görevlerini yerine getirirken tunik, göğüs zırhı ve baş örtüsü gibi özel giysiler giyerler.

HIRİSTİYANLIKTA RAHİP VE RAHİBELER

Topluluğa ibadette önderlik etmekten ve ruhani gelişimlerinde onlara rehberlik etmekten sorumludurlar.

Hristiyan rahiplerin görevlerine örnek olarak şunlar verilebilir:

• Hristiyan inancının temel ritüeli olan Ayini (Efkaristiya* veya *Kutsal Komünyon olarak da bilinir) kutlamak.
• Kutsal törenleri yönetmek (Vaftiz, Konfirmasyon, *Efkaristiya, Tövbe, Hastaların Meshedilmesi ve Kutsal Siparişler)
• Vaazlar vermek ve topluma İncil’i öğretmek.
• Cemaat üyelerine ruhani rehberlik ve danışmanlık sağlamak.
• Vaftiz, konfirmasyon, düğün ve cenaze gibi geçiş törenlerini gerçekleştirmek.
• Kilisenin ve mülkünün bakımına yardımcı olmak.
• Hastaları, yaşlıları ve yoksulları ziyaret etmek gibi sosyal hizmetler sunmak vetoplumla ilgilenmek.
• Ruhani uygulamalar ve tefekküre dayalı dua ile meşgul olmak.

Katolik Kilisesi’nde rahipler Kutsal Buyruk ayiniyle atanırlar ve bekar bir yaşam sürmeleri ve Kilise’nin kural ve düzenlemelerine uymaları beklenir. Tanrı’nın temsilcileri olarak kabul edilirler ve kutsal ayinleri yönetme yetkisine sahiptirler.

• Ortodoks inancının temel ritüeli olan İlahi Ayini (*Efkaristiya veya *Kutsal Komünyon olarak da bilinir) kutlamak.

Ortodoks Kilisesi’nde rahipler Kutsal Nişan ayiniyle atanırlar ve bekar bir yaşam sürmeleri ve Kilise’nin kural ve düzenlemelerine uymaları beklenir. Tanrı’nın temsilcileri olarak kabul edilirler ve kutsal ayinleri yönetme yetkisine sahiptirler.

Rahibeler ise dini yemin etmiş ve hayatlarını Kilise’ye adamış kadınlardır. Genellikle dini tarikatların üyesidirler ve manastırlarda ya da manastırlarda yaşarlar. Rahiplerden farklı bir rol oynarlar, ancak görevleri şunları içerebilir:

• Manastır veya manastırın bakımına yardımcı olmak.
• Dini tarikatın diğer üyelerine ruhani rehberlik ve danışmanlık sağlamak.
• Topluluğu eğitmek ve öğretmek.
• Hastaları, yaşlıları ve yoksulları ziyaret etmek gibi sosyal hizmetler sunmak ve topluluk için bakım sağlamak.
• Düşünsel uygulamalar ve meditasyonla meşgul olmak.
• Kilise ve mülklerinin bakımına yardımcı olmak.
• Manastır kurallarına uymak ve dua, oruç ve çalışmadan oluşan bir manastır yaşam tarzı yaşamak.

Hristiyanlıkta rahipler ve rahibeler cemaate ibadette önderlik etme, inancı öğretme ve ruhani rehberlik sağlama konusunda önemli bir role sahiptir. Kendilerinden kutsallık ve Tanrı’ya bağlılık dolu bir yaşam sürmeleri ve toplum için Hristiyan yaşamının örnekleri olmaları beklenir.

*”Efkaristiya”, Hristiyanlıkta önemli bir dini ritüeldir. Katolik ve bazı Protestan mezheplerinde kullanılan bir terimdir. Efkaristiya, İsa’nın son akşam yemeğinde öğrencilerine ekmek ve şarabı kutsayarak sunduğu ve kendisini temsil ettiğine inanılan bir ritüeldir. Bu ritüel, İsa’nın kurbanını ve kurtuluşun simgesini yeniden anlamlandırmak ve kutlamak amacıyla gerçekleştirilir.

Efkaristiya töreni, genellikle kilise ayinlerinde gerçekleştirilir. Bir rahip veya papaz, ekmek ve şarabı kutsar ve cemaate sunar. Cemaat, bu sembolik beden ve kanın alınmasıyla İsa’nın kurbanını hatırlar ve ona olan imanlarını ifade eder. Bu ritüelde, ekmek İsa’nın bedenini, şarap ise kanını temsil eder. Katolik inancında, bu eylemde gerçek bir dönüşüm olduğuna inanılır ve ekmek ve şarabın gerçek anlamda İsa’nın bedeni ve kanı haline geldiği düşünülür.